U nastavku našeg današnjega članka, govorimo o nekim suvenirima, a koji se mogu kupiti na svakom koraku. Naime, neki su od njih povezani i sa vjerom, a da toga nismo niti svjesni….
U današnjem svetu, u kojem nesigurnost i stres često narušavaju našu svakodnevicu, ljudi i dalje tragaju za simbolima koji nude duhovnu utehu i zaštitu. Jedan od najprepoznatljivijih i najzagonetnijih simbola takve vrste jeste takozvano Fatimino oko, poznato i kao Nazar ili Tursko oko – amajlija koja se vekovima koristi kao odbrana od negativnih uticaja i urokljivih pogleda.
Iako na prvi pogled može delovati samo kao dekorativan predmet, plavo stakleno oko koje “gleda” iz mnogih izloga i kuća od Grčke i Turske do Egipta i Kipra ima mnogo dublje značenje. Ovaj predmet nije ograničen na jednu kulturu – njegovo prisustvo prožima religije, mitove i običaje različitih naroda Mediterana, Bliskog istoka, pa i Centralne Azije.
Naziv Nazar dolazi iz arapskog jezika, iz reči “nazara”, što u prevodu znači “gledati” ili “pogled”. Veruje se da određeni pogledi, naročito oni ispunjeni zavišću ili zlobom, mogu imati štetan uticaj na ljude, životni prostor ili predmete. Ova pojava poznata je kao „urok“ ili „zlo oko“, a Fatimino oko se koristi kao duhovni štit – nešto što neutralizuje ili odbija tu negativnu silu.
U mnogim društvima, a naročito u Turskoj, verovanje u zaštitnu moć ovog simbola toliko je snažno da se on postavlja svuda – na ulaznim vratima domova, iznad radnih stolova, u automobilima, pa čak i na posteljinu za bebe. Njegova uloga je jasna: upiti i odbiti lošu energiju pre nego što dospe do onoga koga štiti.
- Tradicionalno, ovaj amajlijski predmet izrađuje se ručno, od duvanog stakla. Dominantna plava boja nije izabrana slučajno. Ona simbolizuje elemente neba i mora – sile koje u mnogim verovanjima donose mir, sigurnost i pročišćenje. Plava se takođe smatra psihološki umirujućom bojom, koja umanjuje stres i balansira emocije, što doprinosi njenom zaštitničkom karakteru.
Posebno snažnu simboliku Fatimino oko dobija kroz povezanost sa likom Fatime, kćerke proroka Muhameda. Legenda kaže da je Fatima svom mužu, u trenutku kada je odlazio na rizičan put, poklonila komad plavog stakla kao amajliju koja bi ga čuvala. Vremenom, taj čin postao je simbol ne samo zaštite, već i ljubavi, požrtvovanja i vere – kvaliteta koji su ostali utkane u značenje samog predmeta.
U kućama, Fatimino oko se često postavlja iznad vrata, prozora ili u centralnim prostorijama. Roditelji ga rado koriste kao zaštitu za svoju decu, verujući da će ih očuvati od bolesti, uroka i drugih negativnih uticaja. Njegova prisutnost stvara osećaj mira i sklada unutar porodice.
Zanimljivo je da se i materijali od kojih se pravi amajlija smatraju ključnima za njenu moć. Spoj stakla, soli, bakra, gvožđa i vode – svaki od ovih elemenata simbolizuje određeni aspekt pročišćenja ili zaštite. Kada se dogodi da Fatimino oko pukne ili se ošteti, mnogi to tumače kao znak da je amajlija „preuzela“ lošu energiju na sebe, čime je zaštitila osobu koja ju je nosila. U tom slučaju, preporučuje se da se simbol odmah zameni novim.
Danas se ovaj simbol pojavljuje u najrazličitijim oblicima – od nakita, broševa, narukvica i ogrlica, do ukrasa za dom i odeću. Iako ga neki vide samo kao atraktivan suvenir s putovanja, veliki broj ljudi i dalje duboko veruje u njegovu zaštitnu i duhovnu snagu.
Na kraju, bez obzira da li ga nosite kao amajliju, umetnički detalj ili znak tradicije, Fatimino oko ostaje snažan izraz ljudske želje da se odupre negativnosti, pronađe sigurnost i sačuva unutrašnji mir. U svetu prepunom nepredvidivosti, ovaj drevni simbol podseća nas da vera – bilo u duhovno, bilo u simbolično – nikada ne izlazi iz mode.
