Balkan je i više nego plodonosno tlo za razna vjerovanja, ali i sujevjerje. Naime, od regije do regije, imamo razna vjerovanja, pa čak i amajlije koje se drže po kućama i stanovima…..
Ako ste skloni vjerovanju u narodne priče, simboliku prirode i drevne običaje, ovaj tekst će vas posebno zainteresovati. Naime, stari Sloveni su smatrali da određena stabla ne samo da krase dvorište, već imaju i duboku duhovnu i zaštitničku ulogu. Hrast, lipa, vrba, glog, drijen i jabuka nisu bile obične biljke – to su bila sveta stabla, čuvari doma i porodice. Njihova prisutnost oko kuće donosila je mir, blagostanje, zdravlje i sreću. Ipak, pored “dobrih” stabala, postojala su i ona koja su, prema narodnim vjerovanjima, nosila negativnu energiju i koja je trebalo izbjegavati.
- Uređenje okućnice za naše pretke nije bilo puko pitanje estetike – to je bio čin duboke povezanosti s prirodom i univerzumom. Dvorište je predstavljalo produžetak domaće intime, mjesto gdje se spajaju čovjekova unutrašnja stanja sa spoljnim svijetom. U takvom prostoru, svaka biljka ima svoju ulogu i poruku. Tu se nije sadilo bilo šta, bilo gdje – svaka sadnja bila je ritual s namjerom.
I dok savremeni pejzažni dizajn često naglašava funkcionalnost i vizuelni utisak, sve više ljudi se vraća korijenima – doslovno i simbolično. Inspiraciju nalazimo u tradicionalnim znanjima, zaboravljenim pričama i mudrostima koje su prenošene s koljena na koljeno. Posebno kada je riječ o drveću, drevna vjerovanja otkrivaju slojeve značenja koje moderne škole pejzažne arhitekture tek počinju da prepoznaju.
Jedno od najzanimljivijih i najkontroverznijih stabala iz te perspektive je – orah. Iako se na prvi pogled čini savršenim: visoko drvo koje pruža gustu hladovinu i daje hranljive plodove, orah je kroz vijekove bio okružen velom opreza i čak straha. Njegovo snažno korijenje može oštetiti temelje kuća, a njegovo lišće i korijen luče supstancu poznatu kao juglon, koja inhibira rast drugih biljaka. Zbog toga se pod orahom često stvara zona u kojoj ništa ne uspijeva – takozvana „biljna pustinja“.
Osim praktičnih razloga, u narodnim predanjima orah je nosio i duhovnu težinu. Smatran je drvetom tuge, sjenke i melanholije. Postojalo je vjerovanje da njegove guste krošnje privlače tamne misli, pa čak i nesreću. U nekim dijelovima Balkana, smatralo se da duhovi borave među njegovim granama, a ljudi su izbjegavali da se zadržavaju pod orahom u sumrak. Neki su čak vjerovali da spavanje u njegovoj sjeni donosi loše snove i uznemiren duh.
S druge strane, hrast je uvijek bio simbol snage i muškosti – često se povezivao sa bogovima groma i neba. Lipa, nježnija i smirena, simbolizovala je zajedništvo, porodicu i žensku energiju. Jabuka je bila stablo plodnosti, ljubavi i blagostanja. Vrba, sa svojim tihim, povijenim granama, bila je drvo tuge, ali i kontemplacije, tišine i duboke introspekcije. Glog i drijen su se sadili zbog svojih zaštitničkih svojstava – vjerovalo se da tjeraju zle sile, a koristili su se i u narodnoj medicini.
Zato, kada planirate svoje dvorište, zapitajte se – šta želite da vas okružuje? Da li tražite mir, snagu, plodnost, ili možda zaštitu? Uređenje vrta nije samo pitanje izgleda – to je i stvar energetskog balansa. Birajte biljke ne samo po njihovim estetskim osobinama, već i po značenju koje nose. Jer, svako drvo ima dušu, i svaka duša ima svoju priču. A najljepše dvorište je ono u kojem te priče harmonično pjevaju sa vašim domom.
