Kosovo je u istorijskom smislu bilo dio Jugoslavije, a nakon njenog raspada 1992. godine postalo je autonomna pokrajina u okviru Srbije. Tokom 1990-ih, u zemlji su izbile tenzije između etničkih Albanaca, koji čine većinsku populaciju, i etničkih Srba, što je kulminiralo tokom Kosovskog rata (1998-1999). Sukobi su rezultirali velikim brojem civilnih žrtava, etničkim čišćenjem i velikim brojem izbjeglica.
Tomislav Karađorđević: Život princa koji nije postao kralj
Tomislav Karađorđević, član jedne od najpoznatijih jugoslovenskih dinastija, rođen je 1928. godine u Beogradu, kao drugi sin kralja Aleksandra I i kraljice Marije. Brat poslednjeg jugoslovenskog kralja, Petra II, Tomislav je, iako je bio deo političke elite, proveo život u relativnoj pozadini, suočavajući se sa mnogim izazovima. Njegov životni put bio je pun dramskih trenutaka, od ratnih godina i progonstva do privatnih afektivnih veza koje su izazivale kontroverze.
Rani život i obrazovanje
Tomislav je rođen na Bogojavljenje prema julijanskom kalendaru, a kršten je samo šest dana nakon rođenja. Ime Tomislav, koje je predložio hrvatski političar Stjepan Radić, odabrano je u znak poštovanja prema jednom od najvažnijih hrvatskih kraljeva, što je postalo simbol dinastičke linije. Njegovo obrazovanje bilo je nespretno, jer je zbog ratnih okolnosti školovanje prešao u Englesku, pohađajući Sandroyd School, Oundle School, a potom i Clare College na Univerzitetu u Kembridžu. Međutim, 1947. godine prekinuo je studije zbog nesuglasica sa profesorom. Iako je bio talentovan u raznim područjima, nije se odlučio za političku karijeru, već je birao drugačiji životni put.
Ratni period i političke inicijative
Tokom Drugog svetskog rata, postojale su spekulacije da bi Tomislav mogao preuzeti vlast kao naslednik kralja Petra II. Iako je bio zakonski naslednik prema tadašnjem ustavu Jugoslavije, političke okolnosti nisu mu dopuštale da preuzme krunu, a Jugoslavija je ubrzo postala republika. Tomislav je ostao povučen i nije se uključio u političke sukobe, što je bilo nesvakidašnje za jednog člana kraljevske porodice.
Život nakon rata: voćarstvo i privatni život
Nakon završetka obrazovanja, Tomislav je izabrao mirniji život. Preselio se u Zapadni Saseks, gde je kupio imanje i posvetio se voćarstvu. Na svom imanju od 80 hektara uzgajao je više od 17.000 stabala jabuka, vodeći jednostavan i povučen život. Ovaj period je bio ključan jer je Tomislav želeo da pobegne od javnog života i izbegne političke skandale koji su pratili njegovu porodicu.
Ljubavni život i afere
Jedan od najintrigantnijih i najpoznatijih aspekata Tomislavovog života bila je njegova veza sa Ljiljanom Žikić Karađorđević, misicom i herojkom iz ratnih vremena. Ljiljana, poznata po svojoj lepoti i hrabrosti tokom rata, postala je simbol nacionalnog ponosa. Njihova povremena veza započela je 1993. godine, ali je bila obavijena kontroverzama. Iako su kružile glasine o njihovoj veridbi i zajedničkom životu, Tomislav je negirao ove tvrdnje. Ljiljana je tragično poginula 1999. godine braneći Kosovo, a njen gubitak duboko je pogodio Tomislava.
Poslednje godine života i smrt
U vreme kada je NATO agresija bila na vrhuncu, Tomislav je odlučio ostati uz svoj narod, uprkos teškoj bolesti. Tokom bombardovanja SRJ 1999. godine, odbio je ponude za lečenje u inostranstvu, verujući da treba biti uz svoj narod. Smatran je herojem zbog toga što je sa narodom trpeo posledice rata. Tomislav Karađorđević preminuo je 12. jula 2000. godine na Petrovdan i sahranjen je u porodičnoj kripti na Oplencu.
Zaključak
Život princa Tomislava Karađorđevića bio je izuzetno složen, pun izazova, iako nije preuzeo tron, njegova posvećenost narodu i njegov skroman privatni život ostavili su značajan trag u istoriji. Njegova ljubav prema domovini, hrabrost u teškim vremenima i privrženost porodici i narodu učinili su ga poštovanim liderom. Tomislav Karađorđević ostao je zapamćen kao lider koji je verovao u snagu svog naroda, iako nije nosio krunu.
