U poslednjim istraživanjima koja su sproveli tim istraživača iz Dortmunda pod vođstvom profesora Miloša Filipovića, u saradnji sa kolegama iz Srbije, otkriveno je da ergotionein, prirodna supstanca koja se nalazi u pečurkama poput bukovače i šitake, kao i u fermentisanoj hrani, može imati značajne koristi za zdravlje tokom starenja. Ovo otkriće otvara vrata novih mogućnosti za poboljšanje zdravlja ljudi, posebno u kontekstu prevencije bolesti koje su povezane sa starenjem. Istraživanje se, međutim, ne zaustavlja na životinjama; trenutno se nastavlja kako bi se otkrilo na koji način se ovaj spoj može koristiti za produžavanje zdravog perioda života kod ljudi.
Razrada istraživanja
Istraživanje je sprovedeno pod okriljem Lajbnic-Instituta za analitičke nauke (ISAS), a uključeni su i naučnici sa Univerziteta u Beogradu, kao i istraživači iz Berlina, Minhena, Bordoa, Napulja i Sevilje. Profesor Filipović, rukovodilac studije i istraživačke grupe ERC Sulfaging pri ISAS-u, ističe da je ergotionein postao popularan u industriji zdravlja i lepote, često se prodajući kao dijetetski suplement ili sastojak u kozmetici sa efektnim anti-ejdžing (protiv starenja) svojstvima. Međutim, do sada su nedostajali jasni naučni dokazi koji bi potkrepili tvrdnje o njegovim stvarnim dejstvima.
U ovoj studiji, istraživači su detaljno proučavali mehanizam delovanja ergotioneina, što im je omogućilo da konačno rasvetle njegovu ulogu u zdravlju organizma. Prethodne studije su često ukazivale na subjektivne pokazatelje o njegovim efektima, ali nikada nije bilo jasno kako tačno ergotionein funkcioniše u telu. Istraživanja koja je sprovela grupa naučnika sada nude novi uvid u ovaj mehanizam i jasno pokazuju da ergotionein ima terapeutski potencijal za prevenciju bolesti koje dolaze sa starenjem.
Praktični rezultati istraživanja
Studija je obuhvatila različite životinjske modele, uključujući crve nematode, i rezultati su bili veoma obećavajući. Tretman ergotioneinom nije samo produžio životni vek ovih organizama, već je pokazao i značajna poboljšanja u nekoliko ključnih aspekata zdravlja:
- Povećanje pokretljivosti – životinje tretirane ergotioneinom bile su aktivnije i pokretnije u poređenju sa kontrolnom grupom.
- Povećana otpornost na stres – organizmi su lakše podnosili stresne uslove, što je značajno za očuvanje opšteg zdravlja.
- Smanjenje biomarkera starenja – pokazano je smanjenje biomarkera koji ukazuju na napredovanje starenja, što je ključni pokazatelj za potencijalnu primenu ergotioneina u prevenciji bolesti povezanim sa starenjem.
Zanimljiv detalj u vezi sa ovim istraživanjem je da su, tokom eksperimenta, razlike između tretirane grupe i kontrolne postajale sve izraženije kako su životinje starile. Iako su rezultati bili ohrabrujući, važno je napomenuti da nisu primećene nikakve negativne nuspojave tokom eksperimenta, što dodatno povećava potencijal ergotioneina kao korisne terapije. Dr. Dunja Petrović, čiji je doktorski rad doveo do ove studije, napominje da su i druge studije koje su sprovedene na različitim modelima dale slične rezultate.
Dodatna istraživanja i primena kod ljudi
Istraživači trenutno rade na kliničkim studijama koje za cilj imaju da otkriju kako se ergotionein apsorbuje, metaboliše i koristi u ljudskom telu. Preliminarni rezultati ukazuju na visok potencijal biodostupnosti ergotioneina, što je ključan faktor za njegovu uspešnu primenu u medicini. Pored toga, naučnici istražuju moguće interakcije ergotioneina sa drugim bioaktivnim molekulima kako bi razvili kombinovane terapije za bolesti povezane sa starenjem, poput Alchajmerove bolesti, Parkinsonove bolesti i srčanih oboljenja.
Interesovanje za ergotionein raste i u industriji prehrambenih proizvoda, gde se razmatra njegova moguća upotreba u funkcionalnim namirnicama koje doprinose dugovećnosti. Na primer, istraživači iz Srbije rade na razvoju fermentisanih proizvoda obogaćenih ergotioneinom, koji bi mogli postati pristupačan i prirodan način za unapređenje zdravlja populacije.
Zaključak i potencijali za ljudsko zdravlje
Ova istraživanja pružaju značajan naučni dokaz da ergotionein može imati preventivnu ulogu u usporavanju procesa starenja i smanjenju rizika od brojnih bolesti povezanih sa starenjem. U obzir treba uzeti da su ovi rezultati postignuti na životinjama, pa će biti potrebno sprovesti dalja istraživanja kako bi se potvrdili isti efekti i kod ljudi. Ergotionein bi mogao postati važan alat u borbi protiv starenja, bilo kroz dijetetske suplemente ili čak kozmetičke proizvode. Iako je još rano govoriti o komercijalnim proizvodima, potencijal za primenu ove supstance u terapijama koje imaju za cilj poboljšanje kvaliteta života starijih ljudi je neosporan.
U svakom slučaju, ovo otkriće daje nadu da bi, u budućnosti, suplementacija ergotioneinom mogla doprineti produžavanju zdravog životnog veka ljudi, smanjujući efekte starenja i jačajući otpornost organizma na stres. Kako istraživanja budu napredovala, biće zanimljivo pratiti kako se ova supstanca može koristiti u medicini, industriji hrane i svakodnevnoj upotrebi.
