Rak pluća nastaje kada ćelije u plućima počnu nekontrolisano da rastu i formiraju tumore, čime se ometa normalno funkcionisanje ovog vitalnog organa,saznajt više……
Rak pluća je među najčešćim i najopasnijim oboljenjima, a nažalost, jedno od najsmrtonosnijih. U Srbiji se godišnje registruje gotovo 7.000 novih slučajeva, a više od 5.000 ljudi umire od ovog tipa raka. Iako se rak pluća obično dijagnostikuje u uznapredovalim fazama, simptomi koji se pojavljuju u ranim stadijumima bolesti često nisu specifični, što otežava pravovremeno otkrivanje.
Rak pluća nastaje kada ćelije u plućima počnu nekontrolisano da rastu i formiraju tumore, čime se ometa normalno funkcionisanje ovog vitalnog organa. Bez brze medicinske intervencije, bolest može da se proširi na druge delove tela, a prognoza postaje povoljnija samo kada se otkrije u ranoj fazi.
Alarmantna statistika
U Srbiji, na svaka dva sata, jedna osoba umre od raka pluća. Veći broj slučajeva ove bolesti otkriva se prekasno, jer više od 70% pacijenata ima dijagnozu u poslednjem stadijumu, kada su šanse za izlečenje gotovo nepostojeće. S obzirom na to, najvažniji preduslov za uspešno lečenje jeste rano otkrivanje bolesti, što u Srbiji nije uobičajeno. Na sreću, nedavno je najavljeno uvođenje organizovanog skrininga za rano otkrivanje raka pluća, prvo u Beogradu, a zatim u celoj zemlji.
Simptomi raka pluća
Rak pluća obično ne izaziva specifične simptome u početnim fazama. Mnogi od simptoma postaju očigledni tek kada bolest uznapreduje. Klasični simptomi koji se javljaju su:
-
Kašalj koji ne prolazi
-
Bol u grudima
-
Iskašljavanje krvi, čak i u malim količinama
-
Promuklost
-
Kratak dah
-
Šištanje u grudima
Pored toga, postoje i nespecifični simptomi, kao što su:
-
Umor
-
Malaksalost
-
Gubitak apetita
-
Spontani gubitak telesne težine
Ovi simptomi se javljaju i kod drugih vrsta kancera, što može dodatno otežati dijagnostiku. Ponekad, bolovi u kostima, glavobolje, ili oticanje lica i vrata mogu ukazivati na to da se rak proširio na druge delove tela.
Kada posetiti lekara?
Ako imate bilo koji od navedenih simptoma, posebno ako pušite ili imate istoriju neuspelih pokušaja da ostavite cigarete, savetuje se da što pre zakažete pregled. Lekar može preporučiti dodatne testove, kao i pružiti savet u vezi sa načinima smanjenja rizika, kao što je upotreba lekova ili nikotinskih proizvoda za zamenu.
Faktori rizika
Iako se rak pluća najviše povezuje sa pušenjem, postoje i drugi faktori koji povećavaju rizik od ovog oboljenja. Na neke od njih, kao što je prestanak pušenja, možemo da utičemo, dok na druge, kao što je porodična istorija, ne možemo.
-
Pušenje: Iako se rak pluća često povezuje sa pušenjem, rizik raste sa dužinom pušačkog staža i brojem popušenih cigareta. Više od 80-90% obolelih su pušači ili bivši pušači.
-
Pasivno pušenje: Čak i ako ne pušite, izloženost pušenju drugih može povećati rizik.
-
Prethodna radioterapija: Ako ste prošli kroz radioterapiju na grudima zbog druge vrste raka, rizik za rak pluća je povećan.
-
Izloženost radonu: Radon je prirodni radioaktivni gas koji može da se nakupi u zatvorenim prostorijama i povezan je sa povećanim rizikom od raka pluća.
-
Izloženost kancerogenim supstancama: Rad u industrijama gde ste izloženi kancerogenim materijama, kao što su azbest, arsen, hrom, nikal, takođe povećava rizik.
-
Porodična istorija: Ako imate članove porodice koji su oboleli od raka pluća, genetska predispozicija može povećati vašu verovatnoću da razvijete ovu bolest.
