Rak materice, poznat i kao rak uterusa ili endometrijuma, je maligni tumor koji se razvija u unutrašnjem sloju materice, koji se naziva endometrijum. Ovaj oblik raka je jedan od najčešćih vrsta ginekoloških karcinoma i obično pogađa žene u postmenopauzi, iako može nastati i kod žena koje su u reproduktivnom periodu života.
Rak grlića materice je ozbiljan zdravstveni problem koji i dalje ima alarmantne statistike u mnogim zemljama, uključujući Srbiju, gdje svaka žena, svakodnevno, umire od ove bolesti. Ovaj podatak jasno ukazuje na potrebu za povećanom pažnjom i prevencijom. Bolest ne bira starosnu dob, može se javiti u svim fazama života, i upravo zbog toga je od izuzetne važnosti da žene ne zanemaruju promene u svom telu.
Ključne rane simptome na koje treba obratiti pažnju:
- Krvarenje izvan menstruacije
Krvarenje koje se pojavljuje nakon seksualnog odnosa, između menstruacija ili nakon menopauze može ukazivati na početak raka grlića materice. Ovo je jedan od najranijih i najčešćih simptoma bolesti. - Neobičan vaginalni iscjedak
Promene u boji, mirisu ili teksturi vaginalnog iscjetka mogu ukazivati na infekciju ili zloćudne promene. Ako primetite bilo kakve promene, obratite se svom ginekologu što je pre moguće. - Bol tijekom seksualnog odnosa
Osećanje bola tokom seksa, posebno ako je neobjašnjivo i uporno, može biti povezano s rastom tumora. Ovaj simptom zahteva ozbiljno razmatranje. - Bol u donjem delu leđa
Ako bol u leđima postane redovan, nagli ili sve intenzivniji, naročito u donjem delu, može ukazivati na problem sa reproduktivnim organima. Ovaj simptom treba ozbiljno shvatiti. - Neobjašnjiv gubitak kilograma
Brzi gubitak težine, iscrpljenost ili gubitak apetita bez vidljivog razloga mogu biti pokazatelj ozbiljnih zdravstvenih problema, uključujući rak.
Simptomi raka materice obično uključuju:
- Krvarenje iz materice koje nije povezano s menstruacijom, poput krvarenja nakon menopauze.
- Neobičan vaginalni sekret.
- Bol u karlici ili bol pri seksualnom odnosu.
- Često mokrenje ili problemi sa mokraćnim sistemom ako tumor pritisne mokraćni sistem.
Napredniji simptomi
Kako bolest napreduje, mogu se pojaviti i drugi simptomi kao što su:
- Češća potreba za mokrenjem
- Krv u urinu
- Krvarenje iz anusa
- Dijareja
- Oticanje nogu
Prevencija i rano otkrivanje
Rak grlića materice može dugo vremena biti asimptomatski, zbog čega je redovita prevencija ključna. PAPA test je najvažnija metoda za rano otkrivanje ove bolesti. Redoviti ginekološki pregledi i preventivni testovi mogu značajno povećati šanse za uspešno lečenje.
Šta možemo učiniti?
- Redovni ginekološki pregledi
Redovne posete ginekologu i obavljanje PAPA testa mogu otkriti rak grlića materice u njegovim najranijim fazama. - Edukacija i informisanje
Kroz informisanje, kako na individualnom nivou, tako i kroz društvenu edukaciju, možemo smanjiti broj žena koje pate od raka grlića materice. Poticanje prevencije i ranog otkrivanja ne bi trebalo da bude samo odgovornost lekara, već i svakog od nas.
Zajedno, kroz povećanu svest, preventivnu brigu i redovne preglede, možemo se boriti protiv ove ozbiljne bolesti i smanjiti njen uticaj na žene širom sveta.
Dijagnoza raka materice obuhvata niz medicinskih procedura:
- Ginekološki pregled i papa test.
- Ultrazvučni pregled ili histeroskopija.
- Biopsija endometrijuma (uzimanje uzorka tkiva iz materice kako bi se proverilo da li je zaraženo).
